साहित्य

अनि,कामचाहिँ के गर्नुहुन्छ नि !

हिजोआज परिचयका क्रममा ‘तपाईं के गर्नुहुन्छ ?’ भनेर मलाई सोधियो भने मुस्कुराएर भन्ने गर्छु, ‘म आमा हुँ, मेरा सन्ततिको असल भविष्य निर्माणको काम गर्छु ।’ जवाफ सुनेर मान्छे मलाई अचम्मले हेर्ने गर्छन् । कोही कस्तो अरट्ठिएर जवाफ दिएको होला भन्ने सोचेर चुप लाग्छन् । अनि, कोही दोहोर्याएरै प्रश्न गर्छन्, ‘हैन, कामचाहिँ के गर्नुहुन्छ ?’ आमा बन्नु मेरा लागि एउटा अनुपम वरदान थियो, प्रकृतिको । एउटा अविष्मरणीय अनुभव, अतुलनीय र अवर्णनीय

ललन सिंह भण्डारी ‘सुमित’ का दुई गजल

गजल-१टेन्सन थियो र आज पिएर आएखल्तिको पैसा भट्टिमा दिएर आए पिइरहे पिइरहे पिउदा पिउदैं थाके जवफेरी पनी हातमा बोत्तल लिएर आए हान्न त हानेउ तिमीले नजरको तिरलेलाग्यो तिर मुटुमा फेरी जिएर आए तिमिले मलाई छोडेदेखी बोत्तल नै भयो मेरो साथी,च्यात्तिएको मुटुपनी आज फेरी सिएर आए । गजल- २ पिऊंदिन भन्थे तानी तानी पिलायौं तिमीले,हजारौंको भिडमा छानी छानी पिलायौं तिमीले त्यसैले त आज पिऊने मेरो बानी भयोहो साच्चै भन्छु जानी जानी

लीलाराज दाहालका दुई गजल

गजल — १बिनाकसुर सभा छली भाग्नु हुन्न भाइकान नछामी हल्लापछि लाग्नु हुन्न भाइ आफूले चाहिँ के दिएँ सोच्नुपर्छ सधैँहरेक चीज माटोसँगै माग्नु हुन्न भाइ धैर्यताको बाँधलाई थुनी राख्नुपर्छबेहोसीमै आत्तिएर जाग्नु हुन्न भाइ आफन्त त सधैँभरि आफ्नै रहन्छ निमित्र छोडी रिपूतिर लाग्नु हुन्न भाइ ‘लीला’ गर्न सधैँभरि छुट छँदै छ तमर्यादाको पर्खालचाहिँ नाघ्नु हुन्न भाइ । गजल — २उज्यालोले भित्र मुटु जल्छ कसैकोसमयले नै हुलिया बदल्छ कसैको जित्छु भन्ने चाहना लिई

प्रदिप रोदनका दुई मुक्तक

मुक्तक आँखाभरी पानी हुन्छ भनेकै हुँमुटुभरी जलेर खरानी हुन्छ भनेकै हुँत्यतिबेला जे पर्छ व्यहोरौला भन्यौंमैले मायामा नोक्सान हुन्छ भनेकै हुँ । रात रातभर रहेछ दिन दिनभर रहेछसमय तेरो पनि मेरो जस्तो स्तर रहेछहेरियो बुझियो तिम्रो बस्तीमा पनिपत्थर भगवान,भगवान पत्थर रहेछ।

कलियुगका सन्तनु

लघुकथा कलियुगका सन्तनुस्वर्गमा भएको गोला प्रथा अनुसार राजा सन्तनु र गंगाको भागमा नेपाल लेखेको चिट परेपछि काठमाडौँ छिरेकी गंगाले शारदे घाम छिर्ने बैठक कोठाको सोफामा बसेका  सन्तनुसँग भनिन् , स्वामी बिहेकै बखतमा हजुरले मैले जे जे भन्छु अवश्य मान्नेछु भन्ने बाचा सहित मलाई भित्र्याउनु भएकै हो।अब त्यो बाचा पूरा गर्ने दिन आएको छ । निकै गम्भीर मुद्रामा देखिएकी गङ्गाको आंखामा आंखा जुधाउंदै सन्तनुले भने , माग प्रिय तिमीलाई जे माग्नुछ

व्यस्त सहरको कथा

व्यस्त सहरमाआफूलाई नितान्तएक्लो पाउँछुव्यस्त भीडभाडमाएक्लो पार्ने सहरको विशेषता भइसकेको रहेछ ! मलाई लाग्थ्यो, सहर मेरो पनि होयहाँका मानिस मेरै आफन्त हुन्यहाँको समृद्धिमा मेरो पनि हिस्सा छप्रत्यक्ष सरोकार छ सहरसँगमेरो पनितर, होइन रहेछसहर बिरानो रहेछसहरको रहनसहन, जनजीवन,सोचेभन्दा बिल्कुल फरक रहेछमालिक प्रवृत्तिको विकास भएको रहेछघैला, मैला, गरिब, पाखे, भेडादेख्दा रहेछन् गाउँमा बस्नेलाईटोपी खस्ने आलिसान महलगहिरिएर हेर्यो भनेहाम्रै पसिनाले बनेको हुनसक्छयहाँको माटो परीक्षण गरियो भनेहाम्रै पुर्खाको रगतको गन्ध मिल्छ होला ! दुःख लाग्छ–जहाँ हाम्रो

महाकालीपारिको भूमिबाट

राजेन्द्र खनाल ‘क्षितिज’लिम्पियाधुरामा बसेर म तल बगेको महाकाली नदी हेर्छुर, आफैँलाई प्रश्न गर्छु–म यता छु कि उता ?म आफ्नै भूमिमा छु कि पराई भूमिमा ?जब भावुकताका आँसु आउँछन् आँखाबाटरतपतप झर्न खोज्छन् प्रिय भूमिमा,जब सललल बग्न खोज्छन् प्रिय नदीमाथाहा छैन–मेरा आँसु आफ्नै भूमिमा झर्छन् कि पराई भूमिमा ?मेरा आँसु आफ्नै नदीमा बग्छन् कि पराई नदीमा ?०००पुर्खौँदेखि बस्दै आएको यो थातथलोसदियौँदेखि सिञ्चँदै आएको यो रस्तीबस्ती कहाँ बिर्सन सकिन्छ बर्सेनि तीन बाली उब्जाएको, कहाँ भुल्न सकिन्छ

आऊ, आज बिदा मनाऊँ

कविता चर्का कुरा गरेरपरिवर्तनका गफ लाउँदैमा बित्ने दैनिकी अरूको आलोचनाबुका आश्वासनखोक्रा उपदेश दिँदैमाबित्ने मास बेकामे भईसिद्धान्तका ठेलीकोफिरिस्त लगाउँदैमाबित्ने वर्षहरूमा  परिवर्तनका खातिरअनाहकमा गुमाएकाहजारौँ जीवनकोहिसाबकिताब गर्न कहाँ भ्यायौ र !त्यसैले आऊ, आज बिदा मनाऊँ  शासनका अकर्मण्यतागुमनाम भविष्यव्यर्थमा लुटिएका लाखौँ खुसीको लेखाजोखा गर्नकै लागि फुर्सदिलो कहिले भयौ र !त्यही भएरआज ती जीवन कुर्बानीकोमतलब खोजौँती जीवन गुमाउन लगाउँदाकाप्रतिबद्धता खोजौँलुटिएका सिन्दूरको मर्म बुझौँखोसिएको सहाराको दुःख सम्झिऊँगुमेको विगतको दारुण चित्र हेरौँत्यसकै लागि भए पनिआऊ, आज बिदा मनाऊँ ।बाह्रखरी

पृथिवीको इन्द्र

लघुकथा आफूले भनेको खुरुखुरु मान्ने अहल्यालाई छेउमै भेटेपछि इन्द्रले भने , हेरन अहल्या परीक्षा आउन लाग्यो फेरि कक्षा१२ को बोर्ड परीक्षा तयारी पनि पुगेको छैन । यही बेला गौतमले नोट कापी लगेर मेरो त हरिबिजोग पो पार्यो । लौ न केही उपाय लगाएर कापी फिर्ता गरिदेऊ न । इन्द्रको कुरालाई नाइनास्ती नगरी सिधै एकान्तकुनामा रहेको गौतमको घरमा पुगे लगत्तै अहल्याले भन्न थाली , गौतम तयारी त निकै दरो जस्तो छ

चरित्र हत्या गरेको भन्दै ९ अनलाइनविरुद्ध सञ्चारकर्मी रुपाले दिइन प्रेस काउन्सिलमा उजुरी

काठमाडौं । सञ्चारकर्मी रुपा सुनारले आफ्नो चरित्र हत्या गर्ने ९ वटा अनलाइनविरुद्ध प्रेस काउन्सिल नेपालमा उजुरी दिएकी छन् । ती अनलाइन पोर्टलहरुले विभिन्न जातजाति, धर्म, वा सम्प्रदायबीच सुसम्बन्धमा खलल पुर्याएको र आफ्नो चरित्र हत्या गरेर समग्र समुदायमाथि नै हिंसा गरेको भन्दै साइबर अपराधअन्तर्गत कारबाहीका लागि प्रेस काउन्सिलमा उनले उजुरी दिएकी छन् । जातीय दूव्र्यवहार भए पछि विरोधमा उत्रिदा उनीमाथि ती अनलाइनहरुले कसैबाट परिचालन भएको भन्दै भ्रामक समाचार लेखेको उनले भनेकी